Là dòng máy ảnh đầu tiên sở hữu công nghệ màn trập Global Shutter hay còn được gọi là màn trập toàn cảm biến, Sony Alpha A9 III tạo nên cơn sốt đặc biệt ngay khi được giới thiệu với những ưu điểm nổi bật cùng với khả năng xử lý hình ảnh chuyên nghiệp, hệ thống lấy nét với hiệu suất ấn tượng và nhiều công nghệ tiên tiến khác. Trong bài viết này, hãy cùng Anh Đức đánh giá về hiệu suất tổng thể của chiếc máy ảnh nhanh nhất thế giới này.
Tính năng nổi bật
Sony Alpha A9 III là chiếc máy fullframe đầu tiên sở hữu màn trập global shutter (màn trập toàn ảnh) – loại màn trập điện tử khắc phục các nhược điểm về khả năng ghi hình với tốc độ cao so với màn trập điện tử thông thường. Nhờ điều này mà Sony cũng loại bỏ hoàn toàn màn trập cơ tương tự như Nikon Z9. Cảm biến CMOS 24.6 MP trên A9 III là dạng cảm biến xếp chồng, giúp tăng tốc độ chụp liên tục và cải thiện tốc độ đọc thông tin.
Với công nghệ màn trập mới, chiếc máy đạt tốc độ chụp tối đa 1/80.000 giây, vượt qua Canon EOS R3 (1/64.000 giây) để trở thành chiếc máy ảnh có tốc độ chụp nhanh nhất hiện tại. Tuy nhiên, tốc độ này chỉ được áp dụng ở chế độ chụp 1 tấm và sẽ giảm về 1/16.000 giây khi chụp liên tục. Sony hứa hẹn sẽ khắc phục nhược điểm này trong các bản cập nhật firmware sắp tới. Dù có nhiều ưu điểm về tốc độ nhưng chiếc máy vẫn có một số hạn chế nhất định mà người dùng nên lưu ý.
Đầu tiên, máy ảnh chỉ có dải ISO tiêu chuẩn là 250-25600 (mở rộng lên 125 – 51200), hẹp hơn so với dải ISO 100 – 51200 trên phiên bản tiền nhiệm. Việc không có mức ISO 100 khiến A9 III không thể ghi lại hình ảnh với độ nhiễu thấp nhất và dải nhạy sáng rộng nhất trong điều kiện ánh sáng thuận lợi. Đồng thời, nhiễu cũng sẽ xuất hiện nhanh chóng khi nâng ISO lên cao.
Sony Alpha A9 III có tốc độ chụp liên tục tối đa là 120 fps và có thêm tính năng tăng tốc chụp liên tục, cho phép chuyển sang tốc độ 120fps (hoặc chậm hơn) từ tốc độ đang chụp. Tính năng Pre-Capture sẽ lưu hình ảnh vào bộ nhớ đệm trong khoảng 1 giây khi người dùng giữ nút AF-ON hoặc nửa hành trình nút chụp, sau đó sẽ lưu lại toàn bộ hình ảnh này khi bắt đầu chụp. Tính năng này giúp người chụp không bỏ lỡ những khoảnh khắc đặc biệt không thể đoán trước.
Hệ thống lấy nét tự động phát hiện chủ thể trên A9 III được kế thừa từ dòng máy A7R V. Hệ thống này được hỗ trợ bởi hai bộ xử lý hình ảnh Bionz XR và chip xử hình ảnh bằng AI riêng, cho phép máy ảnh có thể nhận dạng và theo dõi nhiều loại chủ thể bao gồm con người, động vật, chim, côn trùng, xe hơi và máy bay. Một tính năng mới trên được Sony bổ sung là tùy chỉnh vùng lấy nét, cho người dùng tạo vùng lấy nét hình chữ nhật để máy ảnh chỉ lấy nét trong khu vực này.
Sony Alpha A9 III sở hữu hệ thống ổn định hình ảnh IBIS với hiệu quả lên đến 8 stops, cho phép chụp ảnh ở tốc độ màn trập thấp mà không cần dùng dến chân máy. Đồng thời bộ ổn định cũng hỗ trợ tính năng chụp kết hợp nhiều ảnh RAW để giảm thiểu độ nhiễu, nhưng sẽ không tạo ra hình ảnh có độ phân giải cao hơn. Tuy nhiên, nhược diểm của tính năng này có thể tạo ra một số chi tiết không mong muốn nếu đối tượng di chuyển giữa các khung hình.
Dù không được thiết kế cho việc quay phim, Sony Alpha A9 III vẫn đạt độ phân giải tối đa 4K 120fps, lấy mẫu từ khung hình 6K để thước phim đạt chất lượng cao nhất. Đồng thời, chiếc máy hỗ trợ khả năng ghi hình ở hệ màu 10-bit 4:2:2 cùng với các profile màu chuyên nghiệp như S-Log3 và S-Cinetone. Hệ thống ổn định hình ảnh chủ động cũng góp phần giúp các thước phim trở nên mượt mà hơn khi người dùng không sử dụng các thiết bị cân bằng khác.
Là dòng máy thuộc phân khúc cao cấp nên Alpha A9 III sở hữu rất nhiều cổng kết nối khác nhau, nổi bật trong số đó là cổng mạng RJ45 và cổng USB-C 10Gbps. Như thường lệ, chiếc máy được tích hợp sẵn Bluetooth và Wifi để kết nối với điện thoại bằng ứng dụng Sony Creators, cho phép người dùng điều khiển máy ảnh từ xa và tải hình ảnh về để chia sẻ. Bên cạnh tính năng trên, chiếc máy còn có một số thông số đáng chú ý khác bao gồm:
- Pin: sử dụng viên pin NP-FZ100 với khả năng chụp tối đa 530 tấm (CIPA) và có thể được sạc thông qua cổng USB-C.
- Cổng kết nối: Ở mặt bên của chiếc máy có rất nhiều cổng kết nối bao gồm microphone, cổng tai nghe, USB-C, Micro-USB, RJ45, HDMI tiêu chuẩn và cổng đồng bộ flash.
- Thẻ nhớ: tích hợp 2 khe thẻ nhớ hỗ trợ hai loại thẻ là UHS-II SD hoặc CFexpress Type A cho cùng 1 khe.
- Đồng bộ flash: hỗ trợ đồng bộ flash ở tốc độ tối đa 1/80.000 giây với đèn flash HVL-F60RM2 hoặc HVL-F46RM, nhưng chỉ đồng bộ ở 1/500 giây với các dòng đèn khác. Tốc độ đồng bộ sẽ giảm về 1/16.000 giây khi chụp ở khẩu độ lớn hơn F/1.8.
- Báng cầm dọc: Người dùng có thể mua bổ sung báng cầm dọc VG-C5 chứa 2 viên pin NP-FZ100 tiêu chuẩn
- Màn che cảm biến: màn trập phụ sẽ che cảm biến khi người dùng tắt máy để bảo vệ cảm biến khỏi bụi bẩn.
Thiết kế thân máy
Không đi theo hướng thiết kế của một chiếc máy ảnh chuyên nghiệp với báng cầm dọc như Nikon Z9 hay Canon EOS R3, Sony Alpha A9 III sở hữu thiết kế nhỏ gọn như rất nhiều dòng máy fullframe của hãng và có thêm tùy chọn báng cầm dọc bổ sung. Cách tiếp cận của Sony cho phép người dùng có thể linh hoạt trong nhiều tình huống chụp ảnh khác nhau.
Chiếc máy có bố cục phím điều khiển tương tự như Sony A7R V, với rất nhiều nút chức năng và vòng xoay có thể được tùy biến, nhưng có thêm vòng xoay điều chỉnh tốc độ chụp và chế độ lấy nét riêng vốn là điểm đặc biệt chỉ có trên dòng máy A9 và A1. Hai vòng xoay này đã được tinh chỉnh để giúp việc xoay và cố định các cài đặt trở nên dễ dàng hơn.
Trong khi đó, người dùng sẽ có 4 vòng xoay điện tử cùng với một vòng xoay chế độ hoạt động cùng được đặt về bên còn lại. Nằm dưới vòng xoay chế độ là lẫy chuyển giữa chụp ảnh, quay phim và S&Q để người dùng có thể sử dụng các cài đặt riêng biệt với mỗi chế độ. Tại cùng vị trí này, Sony đã đặt thêm 2 nút chức năng có thể được tùy biến phía sau nút chụp (C1 và C2) với kích thước lớn hơn và dễ dàng nhận biết hơn.
Hệ thống nút nhấn ở mặt sau cũng tương tự như A7R V với nút AF-ON được làm lớn hơn và có nút quay phim nằm khá gần kính ngắm. Cách bố trí này có phần khác biệt khi các mẫu máy ảnh Sony gần đây đều đặt nút quay phim ở mặt trên. Để cải thiện trải nghiệm cầm nắm, Sony đã tiếp nhận phản hồi từ các nhiếp ảnh gia thể thao chuyển nghiệp và tiến hành định hình lại phần báng tay cầm.
Giờ đây, phần báng cầm đã nằm xa hơn ngàm ống kính để tạo một khoảng trống đủ lớn giúp người dùng dễ dàng thao tác với các ống kính lớn, nhưng cũng làm tăng kích thước chiều ngang thêm 7mm so với bản tiền nhiệm. Việc mở rộng không gian giữa ngàm và báng cầm cũng cho phép Sony đặt thêm nút tùy chỉnh C5 với chức năng mặc định là tăng tốc độ chụp tức thời. Nhờ những thay đổi này mà trải nghiệm của người dùng với dòng máy Sony A9 đã có sự cải thiện rất đáng kể.
Với các máy ảnh Sony trước đây, phần ngón tay có thể bị kẹt giữa báng tay cầm và ống kính, đặc biệt khi người dùng đeo găng tay. Các vòng xoay ở mặt trên đều có các nút khóa ở giữa để tránh cho người dùng vô tình thao tác vào chúng. Tuy nhiên, các nút khóa có hành trình ấn rất nông nên sẽ rất khó cảm nhận khi người dùng muốn thao tác nhanh bằng găng tay. Trong khi đó, cách tiếp cận của Nikon và Canon là ấn nút ở giữa và xoay vòng chế độ được cho là có hiệu quả hơn.
Ngoài hệ thống nút ấn, người dùng có thể thao tác trực tiếp trên màn hình cảm ứng của Sony Alpha A9 III với 2 cách thức là thông qua menu Fn trên màn hình và các menu phụ có thể được truy cập bằng các cử chỉ vuốt sang trái hoặc phải từ cạnh màn hình.
Sony Alpha A9 III là chiếc máy có khả năng tùy biến mạnh mẽ khi người dùng có thể tùy chỉnh chức năng của hầu hết các nút ấn, vòng xoay và menu Fn như mong muốn. Ngoài ra, việc tạo ra một danh sách các cài đặt thường xuyên sử dụng (My Menu) cũng được thực hiện rất đơn giản chỉ bằng việc nhấn nút C4 cho tùy chọn đó. Tính năng này được người dùng đánh giá cao vì hệ thống các menu của chiếc máy vẫn rất dày và nhiều mục cài đặt được viết tắt tương đối khó hiểu.
Màn hình và kính ngắm
Sony Alpha A9 III được trang bị kính ngắm với độ phân giải 9.44 triệu điểm ảnh, độ phóng đại 0.9x và có thể hiển thị hình ảnh liên tục mà không có chớp đen để người dùng theo dõi chủ thể được lấy nét. Trong khi đó, màn hình sau có kích thước 3.2 inch, độ phân giải 2.1 triệu điểm ảnh và có khớp nối hỗ trợ xoay lật 360 độ và bộ khung lật theo hai hướng lên xuống. Sự kết hợp giữa hai cơ chế này giúp người dùng có thể linh hoạt xử lý các góc chụp khó và đáp ứng tốt cho nhu cầu quay phim.
Trên màn hình và kính ngắm sẽ hiển thị hình ảnh với toàn bộ các cài đặt về màu sắc, độ phơi sáng và độ sâu trường ảnh để người dùng có thể hình dung được hình ảnh được chụp sẽ trông như thế nào. Ngoài ra, A9 III có thể hiển thị thêm các trợ năng khác như bản đồ màu sắc hoặc thước cân bằng điện tử nhằm hỗ trợ thêm cho việc chụp ảnh.
Khả năng lấy nét
Sony Alpha A9 III sở hữu một hệ thống lấy nét tự động rất ấn tượng với hiệu suất vượt trội hơn rất nhiều so với mong đợi của người dùng. Chiếc máy có thể theo dõi rất nhiều chủ thể với hành vi di chuyển khác nhau từ đơn giản như vận động viên, xe đua, đến phức tạp như các loài động vật hoang dã với tốc độ cao và độ tin cậy đáng kinh ngạc. Trong số hàng nghìn tấm hình được chụp, số lượng hình bị mất nét hoặc lấy nét sai hầu như rất ít.
Tuy nhiên, khi sử dụng các tùy chọn lấy nét vùng rộng, Sony sẽ không ưu tiên việc chọn lựa giữa nhiều đối tượng được phát hiện, mà sẽ tập trung vào chủ thể lớn nhất và gần vùng trung tâm của bức hình nhất. Do đó, người dùng nên chuyển sang vùng AF nhỏ hơn để giải quyết vấn đề này. Thêm vào đó, việc sử dụng các ống kính của Sony sẽ không giới hạn tốc độ chụp từ 30fps, trong khi các ống kính bên thứ 3 sẽ có sự giới hạn ở mức 15 fps.
(Video kiểm chứng khả năng lấy nét với chủ thể di chuyển)
Một điểm trừ với thống lấy nét của Sony Alpha A9 III là việc bật/tắt tính năng lấy nét theo dõi cần nhiều thao tác phức tạp thay vì chỉ cần một nút ấn như trên Canon và Nikon. Điều này tương đối bất tiện và làm chậm đi thao tác của người dùng. Thêm vào đó, chiếc máy vẫn không có tính năng tự động phát hiện chủ thể để hoạt động với nhiều chủ thể khác nhau mà người dùng phải lựa chọn chính xác chủ thể cần lấy nét như người, hoặc các phương tiện như ô tô, mô tô hoặc động vật.
Dù vẫn tồn tại một số hạn chế, nhưng Sony Alpha A9 III vẫn tạo ấn tượng mạnh mẽ với người dùng khi có thể tự động lấy nét vào bất kì chủ thể nào mà họ hướng đến, bất kể nó nằm ở vị trí nào trong khung hình hoặc có tốc độ di chuyển thất thường ra sao. Người dùng chỉ cần lựa chọn đúng đối tượng mà bạn muốn chụp để chiếc máy có thể tối ưu hiệu suất với riêng chủ thể đó.
Hiệu suất tổng thể
Sony Alpha A9 III có tốc độ khởi động rất nhanh và tất cả các nút chức năng đều phản hồi tốt với thao tác của người dùng. Vì không có màn trập cơ nên chiếc máy hoạt động hoàn toàn im lặng, nên để biết liệu máy ảnh đang chụp hay không, Sony đã bổ sung thêm âm thanh màn trập để thông báo khi chiếc máy chụp đơn hoặc chụp liên tục. Về thời lượng pin, với một viên pin sau khi được sạc đầy, chiếc máy có thể chụp tối đa khoảng 530 tấm (chuẩn CIPA), nhưng trong thực tế con số này có thể lên đến 2000 tấm.
(Video về khả năng chụp liên tục 120fps ở tốc độ 1/16000 giây)
Để đáp ứng được tốc độ chụp liên tục 120fps, Sony Alpha A9 III sở hữu bộ nhớ đệm rất lớn để có thể lưu đến 190 ảnh RAW nén ở tốc độ này trước khi giảm xuống còn 30fps. Số lượng ảnh sẽ tăng lên khoảng 400 tấm khi giảm tốc độ còn 15 fps. Và để lưu được số ảnh này, người dùng nên sử dụng thẻ CFexpress để đạt tốc độ ghi dữ liệu nhanh hơn. Các thử nghiệm cho thấy, với 200 tấm ảnh chụp liên tục, chiếc máy sẽ chỉ mất 10 giây để lưu vào thẻ CFexpress, trong khi con số này sẽ lên đến 30 giây ngay cả với chiếc thẻ UHS-II nhanh nhất.
Hệ thống đo sáng và cân bằng trắng tự động trên A9 III hoạt động rất hiệu quả và đáng tin cậy hơn rất nhiều so với các máy ảnh Sony được ra mắt gần đây. Hệ thống này cân bằng tốt giữa việc duy trì các chi tiết vùng sáng mà không ảnh hưởng đến các chi tiết vùng tối. Khi chụp ảnh vào ban ngày, hình ảnh có màu sắc theo hướng tự nhiên và chân thực, nên người dùng có thể chỉnh sửa lại màu sắc theo ý muốn bởi màu sắc gốc có thể không thật sự ấn tượng với nhiều người.
Nhưng trong môi trường ánh sáng nhận tạo, dù hiện tượng vệt sáng có thể không xuất hiện, nhưng hình ảnh sẽ có sự thay đổi về tông màu do hiệu ứng nhấp nháy gây ra khi người dùng sử dụng các tùy chọn cân bằng trắng khác nhau hoặc thủ công. Khi kiểm tra chất lượng ảnh RAW thực tế, có thể nói Sony đã cố gắng tối ưu chất lượng hình ảnh thông qua việc cân bằng giữa ưu và nhược điểm mà màn trập cảm biến toàn ảnh mang lại. Hãy đi sâu hơn vào cách thức hoạt động của loại màn trập này.
Cảm biến với màn trập toàn ảnh hoạt động bằng cách sử dụng hai đi-ốt quang cho mỗi điểm ảnh, trong đó một chiếc sẽ thu nhận ánh sáng và chiếc còn lại sẽ lưu trữ tín hiệu tạm thời trước khi được đọc ra. Thiết kế này sẽ giới hạn lượng ánh sáng mà mỗi điểm ảnh nhận được, qua đó ảnh hưởng đến dải ISO mà máy ảnh có thể hoạt động và độ rộng của dải nhay sáng. Điều này cũng dẫn đến việc ở các mức ISO cao, các ảnh RAW của A9 III thiếu độ chi tiết và màu sắc so với các máy ảnh cùng loại.
Nhưng điều đó không có nghĩa là các những tấm hình này không thể sử dụng được, khi khả năng xử lý hình ảnh của A9 III đủ tốt để thể tạo ra những tấm hình JPEG với chất lượng tốt nhất. Xét về dải nhạy sáng, đặc biệt là khả năng khôi phục các chi tiết vùng tối, chất lượng ảnh ở ISO 250 vẫn tương đối tốt khi hình ảnh gốc vẫn giữ được mức độ chi tiết cần thiết. Nhưng khi tiến hành khôi phục các chi tiết này, chất lượng hình ảnh không được cải thiện quá nhiều và nhiễu sẽ bắt đầu xuất hiện nhanh chóng.
Khả năng xử lý ISO
Mặc dù mức ISO tối thiểu của Sony Alpha A9 III là 250, cao hơn so với hầu hết các máy ảnh trên thị trường, nhưng chiếc máy vẫn ghi lại hình ảnh với độ chi tiết tốt như mong đợi từ một cảm biến 24MP và gần như không xuất hiện nhiễu. Lựa chọn mức ISO mở rộng 125 sẽ cho hình ảnh rõ nét hơn, nhưng lại có nguy cơ mất chi tiết vùng sáng. Nhiễu bắt đầu xuất hiện rõ rệt khi tăng lên 1600 và sẽ bắt đầu ảnh hưởng mạnh mẽ hơn khi vượt qua mốc ISO này.
Bắt đầu từ ISO 6400, chất lượng hình ảnh suy giảm rõ rệt khi hầu hết các chi tiết chính đều sẽ bị mờ, trong khi các chi tiết vùng tối sẽ bị ảnh hưởng đáng kể ở ISO 12800. Do đó, người dùng nên tránh sử dụng các mức ISO cao hơn vì hình ảnh lúc này sẽ rất khó để xử lý. Dưới đây là hình ảnh so sánh khả năng xử lý nhiễu ở các mức ISO theo thứ tự là 250, 1600, 6400, 12800 và 25600.
Tổng kết về Sony Alpha A9 III
Công nghệ màn trập toàn ảnh mang đến cho Sony Alpha A9 III sự cải thiện mạnh mẽ về khả năng ghi hình ở tốc độ cao, kết hợp với cảm biến xếp chồng và hệ thống lấy nét tiên tiến giúp chiếc máy trở thành một lựa chọn đáng tin cậy cho các nhiếp ảnh gia thể thao, báo chí và thiên nhiên hoang dã. Thêm vào đó, sự cân bằng giữa những điểm mạnh và yếu khi sử dụng màn trập mới giúp chất lượng hình ảnh vẫn được đánh giá tốt dù còn tồn tại một vài điểm chưa tốt so với phiên bản tiền nhiệm của chính nó.
