Sensor được xem là linh hồn của máy ảnh và thường chiếm chi phí sản xuất khá cao. Bộ phận này tuy rất mỏng manh nhưng lại quyết định trực tiếp đến độ phân giải hình ảnh, dải nhạy sáng, độ sâu trường, khả năng chụp thiếu sáng hay kích cỡ shot hình,… Vì vậy người dùng cần phải biết cách vệ sinh sensor máy ảnh định kỳ để duy trì được trạng thái tốt nhất sau một thời gian sử dụng.
Nguyên nhân khiến sensor máy ảnh bị bẩn
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho sensor (cảm biến) bị bẩn sau một thời gian hoạt động. Điển hình nhất là do phải thường xuyên làm việc trong các điều kiện môi trường khó khăn, trong không khí có nhiều hạt bụi mịn nên rất dễ bám vào bề mặt khi thiết bị chụp ảnh.
Với tình trạng này người dùng có thể dễ dàng làm sạch bằng cách sử dụng các dụng cụ vệ sinh sensor máy ảnh chuyên dụng như bóng thổi, chổi quét hoặc khăn lau cảm biến thông thường. Lực gió tạo ra từ bóng thổi thậm chí còn có thể cuốn bay hầu hết các hạt bụi mà không gây hại cho thiết bị của bạn.
Thêm vào đó, cấu trúc bên trong của hầu hết các dòng máy ảnh DSLR hay mirrorless tiêu chuẩn đều được trang bị nhiều thành phần cơ khí bao bọc xung quanh cảm biến. Trong số đó thì màn trập là bộ phận tiếp xúc cuối cùng với sensor.
Điều đáng chú ý là mỗi thành phần đều có chứa chất bôi trơn, tuy nhiên chúng sẽ bị hao mòn dần khi sử dụng trong thời gian dài. Lúc này, nếu bạn chụp một bức ảnh, những hạt dầu trên bánh răng sẽ văng ra rồi tạo thành những vết loang lổ không mong muốn và làm dơ bề mặt của cảm biến.
Đối với những vết dầu bám như thế này thì người dùng cần phải kết hợp thêm dung dịch vệ sinh sensor máy ảnh chuyên dụng để loại bỏ mọi tạp chất một cách hiệu quả. Tình trạng này cần được khắc phục ngay lập tức để phòng ngừa việc bị bám dầu khá lâu khiến nó bị trộn lẫn với các hạt khác và dính cứng nhắc lên cảm biến.
Ngoài ra, trong quá trình quay chụp, các nhiếp ảnh gia cũng sẽ phải thay đổi nhiều loại ống kính khác nhau để đạt hiệu quả hình ảnh tối ưu nhất. Thời điểm chuyển giao này rất dễ khiến cho bụi bẩn vô tình bị lọt vào.
Cách kiểm tra nhanh bụi bẩn trên cảm biến máy ảnh
Cách đơn giản nhất để kiểm tra xem máy ảnh của bạn có đang bị nhiễm bụi là quan sát kĩ hình ảnh ghi lại được từ máy có bị xuất hiện các đốm đen hay vết mờ ở cùng một vị trí trong mọi shot hình không.
Hoặc sử dụng khẩu độ hẹp và chụp lại một bức ảnh trên phần nền trơn đơn giản, chẳng hạn như bầu trời để có thể nhìn rõ hơn những chấm nhỏ li ti của hạt bụi. Nếu xuất hiện tình trạng trên, người dùng cần phải sử dụng đến các bộ vệ sinh cảm biến máy ảnh ngay lập tức để hạn chế các rủi ro hỏng hóc, suy giảm chất lượng ảnh không mong muốn.
Ngoài các phương pháp kiểm tra vệ sinh sensor máy ảnh ở trên, đối với từng dòng máy khác nhau cũng sẽ có những dấu hiệu riêng để nhận biết tình trạng bám bụi trên mỗi loại mà bạn nên biết.
- Máy ảnh DSLR: Đốm đen hạt bụi sẽ xuất hiện trên ảnh chụp (hoặc màn hình LCD), nhưng lại không xuất hiện trên khung ngắm quang học nên tầm nhìn của bạn đôi khi vẫn sẽ rõ nhưng nước ảnh lại mờ mịt.
- Máy ảnh mirrorless: Vì không có khung ngắm quang học nên bụi sẽ xuất hiện khi bạn xem trước hình ảnh trên khung ngắm điện tử.
Sau khi kiểm tra và nắm rõ tình trạng thiết bị của mình, người dùng có thể quyết định tự khắc phục hoặc đêm đến các cơ sở uy tín xử lý tùy theo mức độ bám bụi nặng nhẹ. Giá vệ sinh sensor máy ảnh hiện tại cũng rất hợp lý và không quá đắt đỏ.
Hướng dẫn cách vệ sinh sensor máy ảnh cho người mới bắt đầu
Cách vệ sinh sensor máy ảnh tự động
Để vệ sinh sensor máy ảnh theo kiểu tự động, người dùng chỉ cần kích hoạt chế độ “Sensor cleaning” có sẵn trên các thân máy hiện đại. Lúc này, khi máy ảnh được bật lên hoặc tắt đi, thiết bị sẽ tự động loại bỏ bụi trên cảm biến. Trong quá trình này, hãy đặt máy ảnh trên một bề mặt phẳng để đảm bảo quá trình làm sạch diễn ra một cách hiệu quả nhất.
Hướng dẫn chi tiết các bước thực hiện:
- Bước 1: Vào phần cài đặt của máy ảnh và chọn “Sensor cleaning”
- Bước 2: Nhấn “Clean now”
- Bước 3: Nhấn “OK”
- Bước 4: Khi màn hình “Sensor cleaning” xuất hiện thì việc kích hoạt đã thành công và máy bắt đầu thực hiện quá trình vệ sinh. Cảm biến sẽ tự động rung để loại bỏ những hạt bụi bám trên bề mặt.
Cách vệ sinh sensor máy ảnh thủ công
Không phải dòng máy nào cũng được trang bị tính năng tự làm sạch cảm biến, hơn thế nữa việc dùng chế độ tự động cũng chỉ hỗ trợ làm sạch một phần nào đó chứ không thể loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn ra khỏi thân máy.
Vì vậy trong trường hợp bạn có thể vệ sinh sensor máy ảnh của mình theo cách thủ công thông qua các bộ vệ sinh sensor máy ảnh chuyên dụng. Tuy nhiên dù là người mới bắt đầu hay chuyên nghiệp thì vẫn cần phải thao tác hết sức cẩn thận theo từng bước để không gây hỏng hóc cho thiết bị.
- Bước 1: Vào “Set up” chọn “Sensor cleaning”
- Bước 2: Nhấn chọn “Clean manually”
- Bước 3: Đọc và tuân theo hướng dẫn của hệ thống, sau đó xác nhận bằng cách chọn “OK”
- Bước 4: Tháo ống kính ra khỏi máy ảnh và sử dụng dụng cụ vệ sinh sensor máy ảnh chuyên dùng ví dụ như ống thổi để loại bỏ bụi. Cần phải cẩn thận ở bước này để đảm bảo chúng không tiếp xúc trực tiếp với bộ phận cảm biến, vì nó rất mỏng manh và dễ bị tổn thương.
- Bước 5: Sau khi hoàn thành quá trình vệ sinh, gắn ống kính trở lại máy ảnh và tắt nguồn rồi mới bật lại
