Là ống kính với tiêu cự phổ thông cho nhiều thể loại nhiếp ảnh, Fujifilm GF 55mm F/1.7 R WR tạo được ấn tượng với người dùng khi sở hữu thiết kế bền bỉ và có chất lượng hình ảnh được đánh giá cao trong số nhiều ống kính Medium Format khác của Fujifilm. Trong bài viết này, Anh Đức sẽ mang đến cho bạn đọc những đánh giá khách quan về ưu và nhược điểm của ống kính này trên nhiều khía cạnh.
Thông số nổi bật
- Tiêu cự: 55mm (tương đương 44mm trên khổ fullframe)
- Dải khẩu độ: F1.7 – F22
- Cấu trúc quang học: 14 thấu kính chia thành 10 nhóm, bao gồm 2 thấu kính phi cầu và 2 thấu kính tán sắc thấp
- Khoảng lấy nét tối thiểu: 0.5m
- Đường kính bộ lọc: 77mm
- Kích thước (dài x đường kính) : 99.3mm x 94.7mm
- Trọng lượng: 780g
- Động cơ lấy nét: động cơ DC với cảm biến GMR
Thiết kế
Fujifilm GF 55mm F/1.7 có cảm giác rất chắc chắn khi cầm trên tay. Ống kính nặng khoảng 780 gram, với chiều dài 99.3 mm và đường kính 94.7mm, gần tương đương với kích thước và trọng lượng của ống kính GF 80mm F1.7. Với kích thước này, ống kính không thực sự quá lớn khi đi cùng với các máy ảnh Medium Format của Fujifilm. Bản thân ống kính này có thiết kế tương đối dơn giản với vòng lấy nét được bọc cao su, vòng khẩu độ có nảy và một nút ấn trên vòng dể chuyển về chế độ Auto.
Hầu hết các máy ảnh đều có một công tắc AF/MF chuyên dụng để chuyển giữa lấy nét tự động và lấy nét thủ công, nhưng ống kính Fujifilm GF 55mm F/1.7 lại thiếu đi tính năng này, đồng thời không có lẫy khử nảy cho vòng khẩu độ chuyển động mượt hơn. Dù vậy, việc thiếu đi các công tắc này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến trải nghiệm của người dùng, trừ việc nếu nếu có thêm công tắc khử nảy sẽ giúp cho ống kính có nhiều lợi thế hơn khi quay phim.
Phần thân ống kính được làm hoàn toàn bằng kim loại với chất lượng hoàn thiện tốt để tăng cường độ bền bỉ. Ngoài ra, Fujifilm GF 55mm F/1.7 còn có khả năng chống chịu thời tiết tốt với khả năng kháng nước, bụi bẩn và hoạt động tốt ở nhiệt độ thấp với các lớp phủ tại 9 vị trí khác nhau. Fujifilm còn khẳng định rằng ống kính vẫn sẽ hoạt động ở điều kiện nhiệt độ thấp đến -10 độ C. Khi lắp lên các thân máy, ống kính này có xu hướng cân bằng tốt với các máy ảnh lớn hoặc các dòng máy có thể lắp thêm báng cầm.
Hiệu suất lấy nét
Ống kính Fujifilm GF 55mm F/1.7 được trang bị một động cơ DC để lấy nét tự động và có thêm cảm biến GMR (cảm biến từ điện trở) có độ chính xác cao để góp phần nâng cao hiệu suất lấy nét. Dù động cơ này được tuyên bố là không rung và hoạt động gần như im lặng, nhưng trong thực tế người sử dụng vẫn có thể nghe được âm thanh từ động cơ này. Điều này mang đến một trải nghiệm không thực sự dễ chịu như với các động cơ tuyến tính như trên các ống kính Fujifilm XF của các máy ảnh APS-C.
Không chỉ vậy, Fujifilm GF 55mm F/1.7 cũng có tốc độ lấy nét không thực sự nhanh và có độ chính xác không cao trong nhiều trường hợp. Khi chụp ảnh trong điều kiện đủ sáng, ống kính lấy nét rất nhanh và chính xác, nhưng vẫn sẽ có hiện tượng dò nét khi vùng lấy nét không có các chi tiết có sự chênh lệch về độ tương phản. Khi chụp ngược sáng, hiệu suất lấy nét sẽ không ổn định khi thi thoảng ống kính lấy nét rất nhanh, hoặc sẽ không thể khóa được nét và chỉ lấy nét vào hậu cảnh.
Khi chụp ảnh vào ban đêm, hiệu suất lấy nét trở nên kém ổn định hơn rất nhiều. Nếu lấy nét vào vị trí có độ tương phản cao, ống kính vẫn sẽ khóa nét khá nhanh và chính xác, trong khi với những điều kiện khắc khe hơn, ống kính rơi vào tình trạng dò nét và không thể khóa nét. Vì vậy, tùy thuộc vào ánh sáng và chủ thể, người dùng cần một chút kiên nhẫn để ống kính lấy nét chính xác. Tuy nhiên, khi sử dụng với các máy ảnh mới ra mắt như GFX 100 II, hiệu suất lấy nét có thể được cải thiện trong phạm vi nhất định.
Là một ống kính có khẩu độ lớn nên độ sâu trường ảnh cũng sẽ rất nông, dẫn đến độ chính xác khi lấy nét cũng sẽ không đồng đều. Do vậy, người dùng nên giảm khẩu độ hoặc chụp nhiều tấm ảnh khi sử dung khẩu độ lớn để đảm bảo ống kính có thể lấy nét chính xác vào mắt thay vì lông mi.
Chất lượng hình ảnh
Fujifilm GF 55mm F/1.7 được trang bị hệ thống quang học phức tạp với 14 thấu kính chia thành 10 nhóm, trong đó có 2 thấu kính phi cầu và 2 thấu kính tán sắc thấp (ED) để giảm thiểu quang sai trục và quang sai cầu. Hệ thống lá khẩu gồm 11 cánh lần đầu tiên được trang bị cho một ống kính GFX sẽ tạo ra hiệu ứng xóa phông rất dễ chịu và ngay cả khi giảm khẩu thì hiệu ứng bokeh vẫn rất tròn trịa.
Nhà sản xuất cũng lưu ý rằng, việc điều chỉnh khẩu độ sẽ phối hợp với việc điều chỉnh các nhóm thấu kính phía trước và sau, giúp duy trì việc điều chỉnh quang sai nhất quán bất kể vị trí lấy nét. Công nghệ này được Fujifilm gọi là thiết kế các nhóm thấu kính nổi. Khi thử nghiệm chụp ảnh, ống kính tạo ra những hình ảnh sắc nét và tối ưu rất tốt với cảm biến độ phân giải cao 102MP trên GFX 100, nhưng độ sắc nét toàn ảnh vẫn không đồng đều khi các chi tiết rìa ảnh đều có độ nét kém hơn.
Để cải thiện tình trạng này, người dùng nên giảm khẩu độ về F/2 hoặc F/2.5 sẽ giúp độ nét toàn ảnh được đồng đều hơn và sẽ gần như nhất quán tại khẩu độ F/2.8. Tương tự như vậy, độ tương phản cũng sẽ đạt cực đại tại khẩu độ F/4. Tuy nhiên, người dùng nên tránh sử dụng các mức khẩu độ nhỏ hơn F/11 vì hình ảnh sẽ xuất hiện hiện tượng nhiễu xạ làm giảm chất lượng hình ảnh.
Về khả năng tái hiện màu sắc, hình ảnh từ Fujifilm GFX 55mm F/1.7 này có xu hướng màu trung tính và có tông màu thiên về lạnh hơn một chút. Hiện tượng tối viền vẫn xuất hiện ở khẩu độ lớn, nhưng có thể được xử lý khi giảm khẩu độ về F/2.8 và sử dụng tính năng hiệu chỉnh hình ảnh trên máy ảnh. Các hiện tượng biến dạng ảnh như méo viền được xử lý khá tốt nên hầu như không có tác động nào đáng kể đối với hình ảnh nói chung.
Hiệu ứng xóa phông của ống kính đẹp và mềm mịn, với vùng chuyển nét từ vị trí nét đến hậu cảnh và tiền cảnh đều mang đến cảm giác dễ chịu. Các chủ thể được lấy nét đều có các vùng chuyển từ mặt phẳng nét qua vùng hậu cảnh được xử lý mềm mại hơn, một trong những điểm nổi bật của những ống kính được hiệu chỉnh tốt nhất. Tuy nhiên, hình ảnh thi thoảng vẫn xuất hiện bokeh dạng mắt mèo ở vùng rìa ảnh nhưng không ảnh hưởng đáng kể dến chất lượng ảnh.
Các quang sai màu theo các trục hiếm khi xuất hiện và hiện tượng viền tím nhẹ cũng chỉ xuất hiện trong điều kiện ánh sáng rất mạnh, nhưng tất cả các vấn đề này đều được xử lý gần như hoàn hảo. Tuy nhiên, ống kính Fujifilm GFX 55mm F/1.7 vẫn có khuyết diểm nhỏ khi xử lý hiện tượng lóa sáng. Điều này không hẳn là quá tệ, nhưng với những nguồn sáng mạnh hướng trực tiếp vào ống kính, thì hình ánh vẫn sẽ xuất hiện bóng mờ và lóa sáng đầy màu sắc.
Đánh giá chung về Fujifilm GF 55mm F/1.7 R WR
Fujifilm GF 55mm F/1.7 R WR sở hữu rất nhiều điểm mạnh về chất lượng hoàn thiện và chất lượng hình ảnh vượt xa so với ống kính GF 50mm F/1.7 về mọi mặt, đặc biệt là khả năng triệt tiêu quang sai. Ống kính có rất nhiều thế mạnh về khả năng tái tạo hình ảnh với màu sắc trung tính, độ nét toàn ảnh đồng đều và đặc biệt là hiệu ứng bokeh rất ấn tượng. Tất nhiên, ống kính vẫn có một số điểm yếu ở khả năng xử lý bóng mờ và lóa sáng, cũng như có hiệu suất lấy nét chưa thực sự tốt mong đợi.
