Sẽ ra sao nếu bỗng một ngày, khi bạn đang sử dụng ống kính rất ổn định, thì lại nghe thấy những tiếng động “lạch cạnh” phát ra từ bên trong thân ống kính? Chắc hắn bạn sẽ lo lắng không biết liệu ống kính của mình có gặp phải sự cố nghiêm trọng nào hay không, nhất là đối với những ống kính cao cấp hoặc sở hữu hệ thống chống rung quang học. Hãy cùng với Anh Đức tìm hiểu để giúp bạn khắc phục được những sự cố này nhé.
Bộ ổn định hình ảnh
Rất nhiều ống kính đều được tích hợp một bộ ổn định hình ảnh để đạt được chất lượng hình ảnh tốt nhất và hạn chế hiện tượng rung máy. Bộ phận này hoạt động bằng cách bù đắp chuyển động trong ống kính để hỗ trợ ghi ảnh tĩnh trên cẩm biến. Các thành phần cấu thành nên bộ ổn định sẽ phù thuộc vào động cơ lấy nét, thương hiệu và giá ống kính. Tuy nhiên, một bộ ổn định phải luôn bao gồm 3 thành phần chính gồm một con quay hồi chuyển, nhóm thấu kính ổn định và bộ vi xử lý.
Khi bạn nhấn nửa nút chụp, cả ba bộ phận này sẽ cùng hoạt động để cân bằng mọi chuyển động khi người dùng cầm tay hoặc có sự di chuyển từ các phương tiện. Thông thường, sẽ có 2 con quay hồi chuyển cho trục dọc và trục ngang, cung cấp thông tin về bộ vi xử lý, sau đó đưa ra chỉ thị cho nhóm thấu kính ổn định hình ảnh để bù trừ cho các chuyển động gây rung máy. Tất cả các tính toán đều diễn ra trong thời gian thực để đảm bảo cho các bức ảnh sẽ không bị mờ nhòe do rung máy do tốc độ màn trập thấp.
Tất nhiên, không có hệ thống ổn định nào là hoàn hảo, nhưng với sự phát triển của công nghệ, những hệ thống này ngày càng trở nên tiên tiến hơn để hỗ trợ các nhiếp ảnh gia và nhà quay phim. Với những nhiếp ảnh gia thể thao hoặc động vật hoang dã, bộ ổn định hình ảnh thực sự là một cứu cánh rất có lợi khi họ phải liên tục lia máy thật nhanh và những chuyển động như vậy phải cần sự bù trừ để ổn định hình ảnh tốt hơn.
Nhiều hãng sản xuất ống kính thường lập trình cho hệ thống để tự động khóa thấu kính chống rung ở một vị trí cụ thể như là ở trung tâm ống kính. Khi nhả nút chụp, bạn có thể sẽ nghe thấy những tiếng lạch cạch khi nhóm thấu kính chống rung tự trở về vị trí đã khóa. Hoặc khi bạn vội vàng tháo một ống kính có bộ ổn định hình ảnh ra khỏi thân máy, các thấu kính sẽ di chuyển về vị trí khóa và tạo nên những âm thanh đó.
Làm sao để bảo vệ bộ ổn định ống kính
Các nhà sản xuất khuyến nghị rằng, bạn nên bảo quản ống kính có bộ chống rung trong hộp đựng hoặc ngăn túi có lớp đệm đủ dày để tránh ống kính dịch chuyển hay va chạm. Khi không hoạt động, nhóm thấu kính ổn định sẽ được khóa vào một vị trí cụ thể cho từng ống kính. Trong quá trình vận chuyển, một số nhóm thấu kính trong ống kính có thể di chuyển nhẹ xung quanh vị trí khóa, nhưng điều này là hoàn toàn bình thường và sẽ không có gì xấu xảy ra.
Thêm vào đó, bạn nên hạn chế lắc mạnh ống kính liên tục để nghe thấy âm thanh lạch cạch đó. Điều này là bởi trong một số trường hợp, con quay hồi chuyển, bộ xử lý và thấu kính chống rung có thể yếu đi, gây ra những sự cố ở một số tần số chống rung nhất định.
Nên làm gì khi nghe tiếng lạch cạch
Để sửa lỗi trên một số hệ thống ổn định hình ảnh, hãy tắt nguồn để các thành phần thấu kính ổn định tự trở về vi trí khóa. Hãy hạn chế việc tháo ống kính ngay khi máy còn hoạt động bởi việc này sẽ khiến cho thấu kính ổn định không thể trở về vị trí khóa đúng cách và dễ gây ra tiếng lạch cạch. Hãy lắp ống kính trở lại máy, bật và tắt nguồn máy ảnh để khắc phục sự cố này để thấu kính ổn định sẽ hoạt động bình thường và không còn tình trạng như vậy.
Vậy còn với những tiếng động khác…
Nếu trong quá trình sử dụng, bạn nghe thấy những tiếng động như phát ra từ những con robot chuyển động, thì đó chính là tiếng động do hệ thống lấy nét tự động phát ra. Với hầu hết các ống kính cũ, bạn có thể nghe rõ được âm thanh này và một số ống kính sẽ phát ra tiếng “tạch tạch” khi lấy nét. Hiện tượng này ngày nay đã được các nhà sản xuất ống kính cải thiện để gần như không còn phát ra tiếng ồn nào nữa.
Với những người dùng ống kính của Canon, chắc hẳn chúng ta đều quen với 2 hệ thống lấy nét là USM (mô tơ siêu âm) và STM (động cơ bước). Qua thực tế sử dụng, động cơ bước hoạt động yên tĩnh hơn so với mô tơ siêu siêu âm. Khi sử dụng các ống kính có USM, phần lớn tiếng động gây ra do sự dịch chuyển thấu kính lấy nét, còn hệ thống đẩy sẽ không hề phát ra tiếng động vì chúng là động cơ siêu âm.
Với những ống kính của Nikon cũng sẽ tương tự như vậy với hệ thống lấy nét trong IF và SWM (mô tơ sóng tĩnh). Cũng như Canon, hầu hết các tiếng động có thể nghe thấy là do hệ thấu kính lấy nét đang di chuyển. Nếu trong ống kính có sạn hoặc cát, những tiếng ồn này có thể sẽ lớn hơn và dễ nhận biết hơn.
Đừng lo sợ nếu gặp phải
Ngày nay, khi chất lượng ống kính luôn được các nhà sản xuất đảm bảo, chúng ta có thể không còn quá lo lắng về những tiếng động khi sử dụng ống kính nếu thực sự hiểu hơn về chúng. Tuy nhiên, bên cạnh việc người dùng phải bảo vệ ống kính đễ giữ sự ổn định cho bộ chống rung quang học, việc kiểm tra và lắng nghe hoạt động của ống kính là điều cần thiết mà bạn nên làm để nhanh chóng phát hiện ra những bất thường nếu có và gửi nó đến các trung tâm bảo hành để xử lý.
